Rehabilitacja blizn

Czym są blizny?

Po operacjach i niektórych urazach na całe życie pozostają nam blizny. Warto o nie zadbać na jak najwcześniejszym etapie gojenia i zdecydować się na rehabilitację blizny nawet jeszcze przed wyjęciem szwów, aby nie była to pamiątka mało estetyczna i powodująca przykre dolegliwości. Blizny są to zmiany skórne, które powstają, gdy w miejscu uszkodzenia lub ubytku skóry właściwej tworzy się tkanka łączna włóknista. Tworzą się w miejscach, w których dochodzi do przerwania ciągłości skóry właściwej z powodu urazu, operacji lub oparzenia. Od zdrowej skóry różnią się zarówno wyglądem (kolor, faktura, struktura tkanki), jak również funkcjonalnością (elastyczność, wytrzymałość).

Dlaczego leczenie blizny jest tak ważne?

Blizny powstają podczas naturalnego procesu gojenia się rany, który prowadzi do połączenia się uszkodzonych tkanek. Kluczowym budulcem w tym wypadku jest kolagen, który co prawda zapewnia wytrzymałość, ale w procesie narastania tworzy nieregularnie rozmieszczone włókna. W miejscu wcześniejszej gładkiej, zdrowej skóry powstaje nowa chaotyczna struktura, która czasem wbudowuje się między mięśnie, powięzi oraz ścięgna.

Blizny nie można więc rozpatrywać jako zagadnienia wyłącznie estetycznego, ale przede wszystkim zdrowotnego i funkcjonalnego. Ze względu na swoją budowę oraz ucisk pobliskich tkanek, blizny mogą powodować takie powikłania, dysfunkcje i dolegliwości jak:

• bliznowacenie,
• blizny przerostowe,
• zaburzenia czucia,
• ograniczenie ruchomości,
• zaburzenia postawy ciała,
• uciążliwe przykurcze mięśniowe,
• zaburzenie propriocepcji,
• bolesne zrosty wewnętrzne.

Kiedy potrzebna jest rehabilitacja blizny?

Ślad na skórze może zostać nawet w wypadku niewielkiego zadrapania, wypadku czy oparzenia. Zazwyczaj takie małe zmiany nie wymagają leczenia, ponieważ ani nie są uciążliwe podczas codziennego funkcjonowania, ani nie powodują dyskomfortu z powodów estetycznych.

Zupełnie inaczej wygląda to w sytuacjach wymienionych poniżej. Rehabilitacja blizny jest nie tylko polecana, ale często wręcz nieodzowna m.in. po:

• interwencji chirurgicznej (również metodą laparoskopową),
• cesarskim cięciu,
• zabiegu ginekologicznym,
• złamaniu otwartym,
• mastektomii,
• poważnym urazie,
• rozległym oparzeniu.

Kiedy należy rozpocząć leczenie blizny?

Najbardziej polecanym podejściem jest jak najszybsze rozpoczęcie leczenia blizny – do siedmiu dni od uszkodzenia skóry lub interwencji chirurgicznej. W tym okresie rehabilitacja obejmuje zabiegi wokół blizny, które mają na celu poprawienie ukrwienia tkanki oraz zmniejszenie opuchlizny. Wymaga to jednak uwagi i ostrożności, aby nie doprowadzić do przerostu tkanek oraz powstawania zrostów.

Pracę bezpośrednio z blizną można rozpocząć dopiero po całkowitym zagojeniu się rany, co może stwierdzić lekarz prowadzący, zazwyczaj po 3-4 tygodniach od powstania blizny. Leczenie blizny na tym etapie może składać się z wielu uzupełniających się działań oraz zabiegów.

Ostatnią fazą jest rehabilitacja blizny w dłuższym okresie. Gdy jest to już całkowicie bezpieczne, w proces leczenia można włączyć nawet takie terapie jak masaż głęboki czy rozluźnianie mięśniowo-powięziowe.